Onlangs werd ik uitgenodigd om over mijn boek Vurige tong te spreken in het Nederlandse Aardenburg, net over de grens met West-Vlaanderen. Groot was mijn verbazing dat ik daar in een doopsgezinde kerk mocht optreden: dat was me in Vlaanderen niet eerder overkomen. Op de kansel waar ik mijn lezing hield, stond in gouden letters ‘Gij zijt het licht der wereld’, en achterin de kerk staarde een levensgroot Lam Gods me aan. Ik noemde God een waanzinnige illusie en gelovigen anno 2011 ontstellend naïef. Niemand stond op, en na afloop was er ruimte voor woord en wederwoord: zo vroeg de homoseksuele dominee me hoe ik kon leven zonder in iets te geloven, en ik vroeg hem hoe hij als jong, weldenkend man zijn leven kon laten leiden door een onzichtbaar opperwezen.

Van kerkelijke dienaren in mijn eigen provincie, amper 30 kilometer verder, ben ik andere geluiden gewoon. Toen de Krant van West-Vlaanderen een foto van mij publiceerde in een Tieltse kerk, liet de deken de krant woedend weten dat zoiets niet meer mocht gebeuren. Ik ben in West-Vlaanderen maar één keer uitgenodigd om over mijn boek te spreken, en dan nog in “atheïstisch nest” Oostende, hoewel Vurige tong grotendeels over deze streek gaat. God is dood, zeggen ze, maar in West-Vlaanderen verstopt hij zich samen met veel vrolijke vriendjes nog ergens in het verborgene. Vorige week klonk in deze contreien opnieuw meelijwekkend gerochel van het stervende dier dat de katholieke Kerk is. Een Kortrijkse priester startte een petitie om hervormingen in de Kerk door te voeren en meer initiatief te laten aan leken (mannen en vrouwen). Al wie de petitie ondertekende, staat nu vermeld op de site ‘Ketters in Vlaanderen’, een initiatief van twee conservatieve seminaristen die hun identiteit niet prijsgeven op de site, want achter de brede rug van God de Vader is het comfortabel schuilen. In haatdragende taal beladen de seminaristen de ondertekenaars met alle zonden Israëls, en in een reactie zei een aantal gelovigen dat het hen ‘veel pijn’ doet een ketter genoemd te worden.

Beminde gelovigen, laat me u nog wat meer pijn doen, want in lijden blinkt het katholieke geloof immers uit, en uw God vergeeft mij al mijn zonden: uw handtekening onder een petitie die de Kerk wil hervormen doet me schuddebollen van het lachen. Vooruitgang in de Kerk staat gelijk aan de steen de berg op rollen, want de Kerk en de moderne tijd passen niet bij elkaar en zullen dat ook nooit doen, alle verwoede pogingen ten spijt. In Nederland hebben ze de Kerk eeuwen geleden hervormd, maar toen was er geen Darwin, natuurkunde of internet, en waren er nog genoeg naïeve schapen die in het misdadige gebral van hun herders geloofden. Ik hoop dat ik de dag mag meemaken dat ik in West-Vlaanderen een lezing geef vanaf een kansel waarin dit staat gegrift: Dat ik in deze dagen moet bedenken / hoe ik nooit genoeg / de Here Jezus en zijn kudde / zal kunnen krenken, bitter grieft het mij. (Hugo Claus)