Afgelopen zaterdag was er in Iran de herdenking van de frauduleuze verkiezingen van 12 juni. Vandaag is opnieuw een belangrijke dag, namelijk de herdenking van ’25 Khordad’ of 15 juni 2009. Vorig jaar waren er toen in Teheran massale protesten tegen de uitslag van de presidentsverkiezingen, met miljoenen mensen die de straat opkwamen. Ik was toen in Yazd, en de Belgische ambassade belde me op met de mededeling dat we beter het land zouden verlaten, maar we bleven.

Of er vandaag protesten zullen zijn in Iran, is een vraag die velen bezighoudt, maar het regime heeft in elk geval weer goed zijn best gedaan om de oppositie en de Groene Beweging op stang te jagen. Zondag hebben Basiji en andere handlangers van het regime namelijk de kantoren en huizen van ayatollah Montazeri (overleden in december vorig jaar) en ayatollah Sanei aangevallen – twee vooraanstaande, hervormingsgezinde Iraanse geestelijken die zich kritisch uitlieten over het bewind van ayatollah Khamenei en president Ahmadinejad. Het is geen toeval dat de hardliners net nu hun verblijfplaatsen aanvielen: de voormalige presidentskandidaat en oppositieleider Mehdi Karroubi was zondag in Qom aangekomen om zijn respect te betuigen aan de overleden ayatollah Montazeri, en om ayatollah Sanei te bezoeken. De Iraanse oproerpolitie echter heeft maandag Karroubi ontzet. Aanhangers van de regering hadden het huis in Qom omsingeld waar hij verbleef. In de vroege ochtend maakte een aanzienlijk aantal leden van de oproerpolitie een wig in de omsingeling om te zorgen dat Karroubi in zijn auto kon passeren, aldus de website rajanews.com (foto bij dit bericht: Karroubi’s auto na de aanval). Terwijl de oppositieleider ontsnapte, schreeuwde de menigte leuzen tegen hem en de politie. Zij eisten de vervolging van de geestelijke.

Die andere Iraanse oppositieleider, Mir-Hossein Mousavi, bracht gisteren een verklaring (lees hier de Engelse vertaling) op zijn website Kaleme naar aanleiding van de aanvallen op de huizen van Montazeri en Sanei. Hij maakte daarin een heel treffende opmerking: “Is het regime vergeten dat het de aanval op het huis van ayatollah Khomeini was die de weg vrijmaakte voor de liquidatie van de wortels van de tirannie, op 6 juni 1963, en daarmee het fundament voor de revolutie van februari 1979 werd gelegd?”

Het is een verstandige vergelijking: op 3 juni 1963 stak ayatollah Khomeini een ziedende scheldtirade af tegen zijn vijand de shah, die zijn reputatie zou vestigen als de onbetwiste leider van de radicale islam. De datum was goed uitgekozen: op 3 juni vieren de sjiieten Ashura, het feest dat het martelaarschap herdenkt van de geliefde Imam Hossein, de kleinzoon van de profeet Mohammed. Khomeini vergeleek de shah met Yazid, de moordenaar van Hossein, suggereerde dat het Iraanse staatshoofd een agent van Israël was en sprak hem aan als “jij ellendige, miserabele man”. “Welk verband is er tussen de shah en Israël? Mijnheer de shah, misschien willen ze u afschilderen als een jood, zodat ik u een ongelovige kan verklaren en het volk u uit Iran zou gooien.” Twee dagen later, op 5 juni (Khordad 15), werd Khomeini in zijn huis in Qom gearresteerd, wat tot rellen in het hele land leidde. De zaadjes van de Islamitische Revolutie waren geplant.

Blijkbaar leert het regime dus niet uit het verleden. De aanval op de huizen van Montazeri en Sanei zijn het zoveelste bewijs van de absolute paniek waarin de Iraanse hardliners verkeren, en van mijn overtuiging dat hun liedje niet lang meer zal duren.