Terwijl de regeringen van Iran en Israël elkaar het licht in de ogen niet gunnen en de oorlogstaal over Irans nucleaire programma ook dezer dagen nooit ver weg is, vindt onder de bevolking van beide landen een opmerkelijke culturele uitwisseling plaats. De Israëlisch-Iraanse zangeres Rita Jahanforuz is op korte tijd een sensatie geworden in ondergronds Iran. Onlangs bracht ze een cd uit met nostalgische Perzische liedjes, die werden overgoten met een opzwepend, mediterraans ritme.
Rita Jahanforuz, een 50-jarige zangeres, werd geboren in Iran maar verhuisde als kind naar Israël, waar ze zo razend populair is dat ze gewoon bekend is onder haar voornaam ‘Rita’. Haar nieuwe album kreeg na drie weken goud in Israël, hoewel het in het Perzisch wordt gezongen – muziek die de zangeres zelf ‘de soundtrack van mijn kindertijd’ noemt. Nu wordt Rita, die voordien alleen bekend was binnen een kleine joodse gemeenschap in Iran, ondergronds verkocht in de straten en bazaars van Teheran. Ondergronds, want het regime lust de muziek van Rita niet, wegens te opzwepend, en natuurlijk omdat Rita wordt beschouwd als een soort vredesambassadeur tussen Iran en Israël – een rol die ze ook graag op zich neemt; zelf zegt ze dat ze hoopt ‘de muur van spanning’ tussen beide landen te doorboren. Op haar Facebookpagina is een foto te zien van zijzelf die een spandoek in de lucht houdt met daarop de tekst ‘Iraniërs, wij zullen nooit jullie land bombarderen’. Volgens het Iraanse regime is Rita het nieuwste element in de ‘zachte oorlog’ van Israël tegen Iran om ‘harten en geesten van de Iraniërs te winnen.’
Hieronder het liedje ‘Shaneh’, een Perzische klassieker en een liedje dat grootmoeders in Iran traditioneel zingen wanneer ze het haar van hun kleinkinderen kammen, maar Rita Jahanforuz voegde er een opzwepend ritme aan toe. Eerder had ik de tekst vertaald op deze site; maar hieronder nog een keer de vertaling.
Kam je haar minder, mijn geliefde
Chon dar chin o shekanash darad dele man kashane
Want mijn hart heeft een huis in je krullen
Bogsha ze mooyat gerehi chand ey mah
Maak een paar knopen los uit je haar, o maan
Ta bogshai gerehi shayad ze dele divane
Je kan misschien een knoop losmaken uit mijn gekke hart
Del dar mooyat darad khane
Mijn hart heeft een huis in je haar
Majrooh gardad ke zani har dam shane
Mijn hart zou gewond zijn als je elke keer je haar kamt
Dar halgheye mooyat bas del asirast
Veel harten zijn gevangen in de ketting van je haar
Binam khoonin dele in o an sare har dandane
Ik zie bloedende harten op elke tand van de kam
bronnen: The Wall Street Journal, Wikipedia