In zijn column van gisteren voor Elsevier windt de Iraans-Nederlandse publicist Afshin Ellian zich op over de westerse mediastilte naar aanleiding van de brutale moord op de Azerische schrijver, arts en islamcriticus Rafiq Taghi. Hij werd op 23 november vermoord door het Iraanse regime, nadat een Iraanse ayatollah een fatwa tegen hem had uitgesproken.

In 2006 bekritiseerde Rafiq Taghi in het artikel ‘Europa en Wij’ de islamisering van Azerbeidzjan. Hij stelde dat Azerbeidzjan niet zoals Iran moet worden, en schreef dat de islam niet echt een cultuur heeft voortgebracht die de jonge republiek dichter bij Europa zou brengen. Azerbeidzjan daarentegen moest volgens hem net culturele aansluiting proberen vinden bij Europa. Rafiq kritiseerde ook het islamitische Iran, met name de ayatollahs, die volgens hem een achterlijk regime vertegenwoordigen. Rafiq Taghi was ook voorzitter van de vrije schrijversbond. 

Lang duurde het niet voor een paar fanatici Rafiqs artikel naar een ayatollah in buurland Iran brachten. Groot-ayatollah Mohammad Fazel Lankarani besloot daarop tot het uitvaardigen van een doodsfatwa: “Iedereen die hem tegenkomt, is verplicht om hem te doden.’

De regering van Azerbeidzjan arresteerde Rafiq Taghi. Hij werd berecht voor haatzaaien en veroordeeld  tot drie jaar gevangenschap. Na twee jaar werd hem gratie verleend. Hij werd vrijgelaten en hervatte zijn werkzaamheden als schrijver en arts.

Maar helaas bleef Taghi een doelwit voor islamfanatici, en is hij afgelopen week bij een aanslag om het leven gekomen. Hij werd zeven keer geraakt met een mes.De Azerische afdeling van Radio Free Europe/Radio Liberty meldde dat hij ook in zijn laatste artikel ‘Iran en globalisering’ zeer kritisch was over het islamitische regime. Op 23 november overleed de Azerische schrijver in een ziekenhuis in Bakoe.

Ik deel de verontwaardiging van Ellian over de stilte van vooraanstaande westerse schrijvers omtrent deze moord. Ellian: “De brute moord op de Azerische schrijver Rafiq Taghi heeft tot mijn verbazing vooralsnog niet tot enorme opwinding geleid in het vrije Westen. Deze oorverdovende stilte in de westerse media, ook bij westerse schrijvers, is ronduit beschamend. Waarom steunden ze dan Salman Rushdie? Omdat hij een Brit en dus een burger uit de Europese familie was? Daarnaast was Rushdie een beroemdheid in het Westen. Maar zijn dat de vereisten om de rechten van een schrijver te verdedigen? Azerbeidzjan is ook een lid van de Europese familie via de Raad van Europa en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).  Rushdie werd beschermd door de intelligentsia van West-Europa maar Taghi niet. Dit verhaal doet me denken aan een passage uit  ‘The Origins of Totalitarianism’ van Hannah Arendt: ‘Alleen roem ondervangt misschien de eeuwige klacht van vluchtelingen uit alle maatschappelijk lagen: niemand weet wie ik ben – een beroemde vluhteling heeft nu eenmaal meer kans, net als een hond met een naam meer overlevingskansen heeft dan een zwerfhond die zomaar een hond is.’  Arendt heeft hier natuurlijk over de Joodse vluchtelingen. Maar deze passage gaat over veel meer dan politieke vluchtelingen. Salman Rushdie is een hond met een naam. Het was chic en winstgevend voor  schrijvers als Adriaan van Dis om zich in te zetten voor deze hond met een mooie Europese carrière als schrijver. Rafiq Taghi werd daarentegen gezien als een zwerfhond, die ook nog aan de marges van Europa rondzwerft. Zo is het en niet anders.

Ellian vertaalt in zijn column de fatwa die tot de moord heeft geleid, en de vraag waarop de ayatollah met de fatwa antwoordde – en die neem ik hier over, omdat het de waanzin van fanatici goed weergeeft:

Vraag

In een deel van zijn artikel beledigt hij de profeet Mohammed met ongepaste en onwaardige woorden. Ook beledigt en minacht hij alle sacrale zaken van de islam. Aan het eind van zijn artikel verklaarde de auteur dat hij deze tekst opzettelijk en bewust heeft geschreven en hij is van plan om opnieuw op dezelfde manier te schrijven.

Deze krant heeft meermaals de islam aangevallen en geminacht. De krant heeft zelfs een aantal keren delen uit het verwerpelijke boek ‘Duivelsverzen’ van Salman Rushdie gepubliceerd. De vraag is nu wat de verplichting van een moslim is? Het is een ondraaglijke kwestie.

Aanhangers van uwe hoogheid in Azerbeidzjan.

Antwoord, fatwa van Groot-ayatollah Mohammad Fazel Lankarani:

‘Zo’n persoon, als hij in een moslimgezin is geboren, gelet op zijn eigen bekentenis, is een mortad, een afvallige. Maar ook indien hij een ongelovige (kafir) is, valt hij onder de bepaling van het beledigen van de profeet Mohammed. Hoe dan ook, op grond van deze bekentenis is iedereen die hem tegenkomt, verplicht om hem te doden. Dit vonnis geldt ook voor de eindverantwoordelijke persoon in de krant, die deze opvattingen en ideeën in vol bewustzijn heeft gelegitimeerd en uitgegeven. Allah behoedt de islam en moslims van hun vijanden.’

Gisteren werd, aldus Ellian, ook bekend dat een andere ayatollah, een naamgenoot van de overleden Lankarani, de moord heeft goedgekeurd. Iraanse media melden dat Mohammad Javad Fazel Lankarani een verklaring heeft gegeven rond de moord op Rafiq Taghi: ‘Wij zijn de overheersende, gewelddadige en wraakzuchtige Allah (Allah de Qahar) dankbaar dat Zijn hand van wraak uit de mouwen van dappere moslimmannen is verschenen om die kwaadaardige figuur te doden en naar de hel te sturen, die de islam en de profeet heeft beledigd. Met het toepassen van dit bevel van Allah hebben zij (dus de daders, AE) moslims blij gemaakt, en zij zullen door Allah worden beloond.’

Hier kan u het laatste interview met Rafiq Taghi bekijken, vanuit het ziekenhuis. Ik begrijp niet wat hij zegt, maar dat is niet nodig om de tragiek van dit verhaal te voelen.

bron: Elsevier