In Iran zijn er protesten aan de gang waarover onze media niet berichten, hoewel ze heel gevaarlijk zouden kunnen worden voor het regime van de Islamitische Republiek. Al een paar weken wordt in Iran geprotesteerd tegen de uitdroging van het grootste meer van het land, het Orumiyeh-meer, maar wat aanvankelijk een protest uit ecologische motieven was, wordt onder de Iraanse bevolking meer en meer een politieke daad van verzet die gisteren een voorlopig hoogtepunt bereikte.

Het Orumiyeh-meer is een van de grootste zoutmeren ter wereld en is door UNESCO zelfs geklasseerd als een ‘biosfeerreservaat’. De voorbije twee decennia verloor het zoutmeer meer van de helft van zijn oppervlakte (5000 m2) als gevolg van droogte en het bouwen van dammen op de rivieren die uitmonden in het meer. De komende twee tot vier jaar zou het meer helemaal kunnen uitdrogen, wat volgens milieu-experten tot dramatische gevolgen zal leiden als er geen actie wordt ondernomen. En dat is precies wat het regime doet: geen actie ondernemen. Als het meer verdwijnt, zou dat 10 miljard ton zout achterlaten, wat het leven van miljoenen mensen en de lokale landbouw in gevaar zal brengen. Daarom zijn inwoners van de stad Orumiyeh en het naburige Tabriz zelf in actie gekomen, en begonnen ze een tweetal weken geleden protestacties op te zetten.

Het Iraanse parlement weigerde half augustus een plan van lokale politici goed te keuren om het meer te redden. Het plan hield in dat het meer gevoed zou worden met water van de Aras-rivier, die zich op de grens met Armenië en Azerbeidjan bevindt. Het Orumiyeh-meer bevindt zich in het noordwesten van Iran tussen de provincies West- en Oost-Azerbeidjan. De weigering om het plan goed te keuren leidde op 27 augustus tot hevige demonstraties van mensen in Orumiyeh en het naburige Tabriz, die hardhandig werden neergeslagen. Afgelopen woensdag kwamen 50.000 mensen uit Orumiyeh en 10.000 uit Tabriz de straat op om te protesteren tegen het uitdrogen van het meer. Gisteren bereikte het protest een voorlopig hoogtepunt, met opnieuw duizenden mensen die op straat kwamen en protesten die hardhandig werden neergeslagen. Hier twee filmpjes van protesten van gisteren in Tabriz. In het eerste filmpje zijn op de daken scherpschutters te zien:

 

De massaal opgekomen politie en veiligheidsdiensten gebruikten traangas, stokken en zelfs kogels om de mensen uit elkaar te drijven, zoals te zien in dit filmpje van de protesten in Tabriz dat gisteren op YouTube opdook – plots breekt paniek uit onder de massa wanneer er geschoten wordt.

 

Eigenlijk is het dus het regime zelf dat door zijn weigering om naar ecologische/economische grieven te luisteren van het protest een politieke zaak heeft gemaakt. Tijdens het vrijdaggebed van eergisteren in Orumiyeh waarschuwde zelfs de voorganger Hojatoleslam Gholam Reza Hassani het regime om het meer te redden en naar de eisen van de mensen te luisteren. Hassani zei ook dat zoutstormen gevolgen kunnen hebben tot in naburige provincies en zelfs tot in Teheran.

Ik zie een groter gevaar in deze protesten dan in de protesten die uitbraken na de presidentsverkiezingen van juni 2009. Die protesten kwamen voort uit een verlangen naar democratie en vrijheid van meningsuiting, maar nu gaat het om een protest dat economisch gedreven is: het uitdrogen van het meer zal concrete en dramatische gevolgen hebben voor de industrie in Orumiyeh en Tabriz en dus het dagelijkse leven van de Iraniërs zeer direct beïnvloeden. Daarom zouden deze protesten zich wel eens sneller kunnen gaan verspreiden. Dat voelt het regime ook: gisteren waren de ordetroepen massaal aanwezig in de straten van Teheran.

Laten we niet vergeten dat de protesten van de Arabische lente ook gedreven werden door economische onrust, uiteraard gecombineerd met het politieke motief van een verlangen naar vrijheid en democratie. Die combinatie van economisch en politiek protest komt nu ook voor in Iran, en net daarom moeten we ze goed in de gaten houden.

bronnen: Kuwait Times/AFP, Enduring America, Iranian.com