Column: Nasrin, Jafar, Shahla en Afshin

sticker-free-Nasrin-Sotoudeh-Amsterdam

Normaal plaats ik mijn zaterdagse rechtbankcolumn voor De Morgen niet online. Deze keer doe ik dat wel, omdat de column anders dan anders is, en omdat er niets zo belangrijk is als vrijheid, en het besef van de onschatbare waarde daarvan.

Deze week wil ik niet schrijven over beklaagden in Belgische rechtbanken. Er is iets anders waar ik uw aandacht moet op vestigen. U leest dit stuk de dag nadat in Iran presidentsverkiezingen hebben plaatsgevonden. Vier jaar geleden woonde ik die verkiezingen ter plaatse bij. Lees verder

Column: Een zomerzee van vrijheid

Mideast Iran Presidential Elections

Ik wilde dit stukje beginnen met een anekdote over een fijne festivalervaring, maar iets anders vloeide uit mijn pen. Vier jaar geleden was ik in juni op rondreis door Iran, tijdens de presidentsverkiezingen van 2009. Iraniërs stemden toen massaal voor verandering, maar door fraude met de stembusgang kwam de conservatieve president Ahmadinejad opnieuw aan de macht. Het straatprotest werd zo hardhandig in de kiem gesmoord dat Iraniërs amper nog openlijk in opstand durven te komen, en dat terwijl er, op het moment dat u dit leest, opnieuw presidentsverkiezingen plaatsvinden in dat magische land dat dagelijks wordt verkracht door fanatieke ayatollahs. Lees verder

Isfahan, vier jaar geleden

Oude man in Musavi bijeenkomst

© Pieter-Jan De Pue

Exact vier jaar geleden was ik in Isfahan op de verkiezingsrally die voormalig president Khatami er hield op het wonderlijke Naqsh-e Jahanplein. Fotograaf Pieter-Jan De Pue maakte er dit haast iconische beeld: in Iran wordt de verandering overwegend geleid door vrouwen en jongeren – al krijgen ze vandaag ook steeds vaker steun van de oudere generaties die meestreden tijdens de Islamitische Revolutie. Volgende week vrijdag zijn er in Iran presidentsverkiezingen. Voor wie een kernachtig beeld wil hebben van de kandidaten en hun kansen, is dit artikel op de site van The Guardian interessant.

Regisseur Abbas Kiarostami: “De situatie in Iran is nooit zo duister geweest”

Exact vier jaar geleden zat ik in het vliegtuig naar Teheran om verslag uit te brengen van de presidentsverkiezingen van 2009, en om later een boek te schrijven over de reis. Ik had toen niet kunnen bedenken dat regisseur Abbas Kiarostami vandaag gelijk zou hebben wanneer hij in een interview zegt dat Iran er slechter dan ooit voor staat. De twee kandidaten die enige hervorming wilden doorvoeren – ex-president Rafsanjani en Esfandiar Rahim Mashaei – zijn door ayatollah Khamenei uitgesloten van de verkiezingen van 14 juni aanstaande, wat zelfs de kleinzoon van ayatollah Khomeini ‘ongelooflijk’ noemt.

Op deze blog zal ik de komende tijd af en toe verslag uitbrengen van de ontwikkelingen in Iran in aanloop naar de verkiezingen van 14 juni.

Hoofd Iraanse Revolutionaire Garde: "Vijanden kunnen Islamitische Republiek niet omverwerpen"

De vijanden van Iran, inclusief de Verenigde Staten, kunnen de Islamitische Republiek nooit omverwerpen. Dat heeft Mohammad Ali Jafari, hoofd van de Iraanse Revolutionaire Garde, woensdag gezegd tijdens een bijeenkomst van oorlogsveteranen in Teheran. Hij zei dat de vijanden proberen de principes en kernwaarden van de Islamitische Republiek te ondermijnen, en dat zelfs bepaalde mensen in Iran met een revolutionair verleden hetzelfde beogen. Het is daarom niet langer een militaire aanval, aldus Jafari, die de grootste bedreiging vormt voor Iran. Over de onrust in Iran sinds de presidentsverkiezingen zei hij dat die al maanden voor de verkiezingen gepland was, “en zelfs de vijanden hebben gezegd dat ze proberen het gedrag van de Islamitische Republiek te veranderen.”
bron: Mehr News Agency

Clotilde Reiss vrij op borg

De Française Clotilde Reiss, die sinds 1 juli in een Iraanse gevangenis zat omdat ze had deelgenomen aan betogingen na de presidentsverkiezingen van 12 juni, heeft zondagavond de gevangenis verlaten. Ze verkeert in ‘goede gezondheid’ en zal ondergebracht worden op de Franse ambassade in Teheran. Dat heeft het Elysée gisteravond meegedeeld.
De jonge vrouw, die op borg vrij is en momenteel Iran niet mag verlaten, zal op de Franse ambassade verblijven ‘in afwachting van haar terugkeer naar Frankrijk’. President Nicolas Sarkozy heeft al telefonisch contact gehad met haar. De 24-jarige Reiss doceerde Frans aan de universiteit van Isfahan.
bron: De Standaard

Populaire ex-president Khatami roept op tot referendum

De hervormingsgezinde Iraanse ex-president Mohammad Khatami heeft opgeroepen tot een volksraadpleging over de regering van president Mahmoud Ahmadinejad. Khatami’s oproep, die vandaag werd gepubliceerd op oppositiegezinde websites, vergroot de druk op het conservatieve regime in Teheran. Dat kampt met breed verzet van de bevolking en een belangrijk deel van de gematigde islamitische geestelijkheid, sinds de omstreden presidentsverkiezingen van vorige maand.
Volgens Khatami, die erg populair is in Iran, is het publieke vertrouwen in het gezag ondermijnd door de ondoorzichtige wijze waarop Ahmadinejads herverkiezing tot stand kwam. “Ik zeg nu openlijk dat de oplossing voor de huidige crisis een referendum is”, aldus Khatami.
Khatami’s oproep vergroot de druk op de conservatieve geestelijkheid rond ayatollah Ali Khamenei, die de herverkiezing van Ahmadinejad heeft goedgekeurd. Khamenei is volgens de Iraanse grondwet de enige die een referendum kan afkondigen. Op de staatstelevisie herhaalde Khamenei vandaag zijn beschuldiging dat de onrust in Iran het werk is van “het buitenland”, een verwijzing naar westerse landen.
De druk op het bewind in Teheran leek tot vorige week juist af te nemen, nadat op 20 juni massale protesten waren uitgebroken tegen de verkiezingsuitslag van 12 juni. Afgelopen vrijdag echter betuigden opnieuw tienduizenden inwoners van Teheran hun steun aan de verslagen oppositiekandidaat Mir Hossein Mousavi, die volhoudt dat de verkiezingsuitslag gemanipuleerd is. Mousavi kreeg tijdens het traditionele vrijdaggebed publiekelijk steun van de invloedrijke geestelijke Ali Akbar Hashemi Rafsanjani. Rafsanjani, net als Khatami een voormalig president, riep op tot vrijlating van alle betogers die werden opgepakt tijdens de protesten tegen de verkiezingsuitslag.
bron: NRC Handelsblad

G8 in L’Aquila uit bezorgdheid over Iran

De G8-landen hebben tijdens de top in het Italiaanse L’Aquila gezegd zeer bezorgd te zijn over het geweld na de presidentsverkiezingen in Iran. Tegelijk zijn ze vastbesloten een vreedzame oplossing te vinden voor de situatie rond het omstreden nucleaire programma van dat land.
L’Aquila is de stad in Italië waar wereldleiders sinds woensdag praten over een groot aantal zaken. De leiders van de G8-landen noemen de bemoeienissen van het bewind in Iran met de media, onrechtmatige arrestaties van journalisten en recente aanhoudingen van buitenlanders ‘onacceptabel’.
De G8 doet ook een dringend beroep op Iran om samen te werken met het Internationaal Atoomagentschap en om relevante VN-resoluties te respecteren ‘zonder verdere vertraging’. De verklaring spreekt echter niet over strafmaatregelen, voor het geval dat Iran blijft weigeren om mee te werken aan inspecties van de waakhond van de Verenigde Naties op het gebied van nucleaire zaken.
De Franse president Nicolas Sarkozy stelde dat de G8 Iran uiterlijk tot eind september de tijd geeft om te voldoen aan de eisen. Op 24 en 25 september vergadert de G20, waarin zowel rijke landen als ontwikkelingslanden zitten, in de Amerikaanse stad Pittsburgh. ‘Als dan nog geen sprake is van vooruitgang, dan moeten we beslissingen nemen’, dreigde Sarkozy. De verklaring die de G8 later verspreidde, maakte overigens geen melding van het door de Franse president geopperde ultimatum.
bron: de Volkskrant

Negentien doden bij bomaanslag op moskee in Iraanse stad Zahedan

Het dodental van de bomaanslag donderdagavond op de op één na grootste moskee voor sjiitische moslims in de Iraanse stad Zahedan is naar boven bijgesteld. Ali-Mohammad Azad, de gouverneur van de provincie Sistan en Baluchistan, heeft vrijdag tegen het persbureau IRNA gezegd dat negentien mensen om het leven zijn gekomen. Eerder werd nog uitgegaan van vijftien doden. Bij de aanslag in de Amir al-Momenin Moskee raakten nog volgens Ali-Mohammad Azad 125 mensen gewond. In de provincie zijn drie dagen van rouw afgekondigd.
De aanslag had plaats tijdens het avondgebed op een islamitische feestdag, twee weken voor de presidentsverkiezingen in Iran op 12 juni. De autoriteiten stellen dat enkele leden van een terroristische organisatie zijn aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de aanslag, en dat zij aan de vooravond van de verkiezingen onrust wilden zaaien, gebruik makend ‘van de onrust bij onze oosterburen’. Zahedan ligt vlakbij de grens met Pakistan en Afghanistan
Kort na de explosie vonden veiligheidsmedewerkers in de omgeving van de moskee een tweede, nog niet ontplofte bom. Die werd onschadelijk gemaakt.
bronnen: de Volkskrant, IRNA