Deze week mag ik voor de tweede keer (na vorig jaar in september) het Middagjournaal van het Radio 1-programma Nieuwe Feiten brengen.

Mijn bijdrage van vandaag kunt u hier herbeluisteren – of hieronder lezen.

Spinrag

Dit weekend zag ik een foto van Alois Alzheimer, de Duitse arts naar wie de ziekte is genoemd die we allen zo vrezen. Maar nooit waart zìjn beeld door mijn hoofd wanneer ik de naam ‘Alzheimer’ hoor. Wél zie ik handen voor me. Ik zie vingers. Knokige vingers, krom van de reuma. De vingers bewegen. Ze bewegen onophoudelijk, en als de ouderdom hen niet zo had aangetast, had ik kunnen zeggen dat het leek alsof ze een sensuele dans uitvoeren. Maar dat doen ze niet. De vingers werken. Letterlijk, en de vingers zijn, of beter, waren, die van de grootmoeder van een vriendin. Ze was de eerste vrouw met Alzheimer die ik ooit ontmoette. Als jonge vrouw was ze kantkloster geweest in Brugge. Jaren hadden haar vingers met wonderbaarlijke precisie draden in elkaar verweven. Fijnmazig als spinrag waren haar kantwerkjes, maar nu had een ander soort spinnenweb haar geest overwoekerd. Alzheimer weeft geduldig een web in je hoofd en zet je herinneringen net zo klem als een spin dat doet met het insect dat ze in haar val heeft gestrikt. Alles wat ooit in je leefde, raakt bedolven onder een dichte deken van draden die verleden, heden en toekomst nog slecht losjes met elkaar verweven – of soms zelfs helemaal niet meer.

Wanneer zoveel van je herinneringen gesmoord zijn, ben je eigenlijk al dood nog voor je gestorven bent. Elke dag een stukje doodgaan terwijl je nog ademt – daarbij moet ik altijd denken aan deze verzen van de Nederlandse dichter Hans Faverey:

Laat de god die zich in mij verborgen houdt
mij willen aanhoren, mij laten uitspreken,
voor hij mij met stomheid slaat en mij
doodt waar ik bij sta, waar jij bij staat.

Omdat herinneringen zo kostbaar zijn en ze niet mogen doodgaan waar we bij staan, vind ik het initiatief Memorepair van de Nationale Alzheimerliga zo mooi. Op Memorepair.be kan u voor een klein bedrag uw herinneringen laten digitaliseren, ook als u helemaal niet ziek bent. Cassettes, dia’s of filmrollen krijgen dankzij Memorepair een eeuwig leven. De winst gaat naar de Alzheimerliga. Met het geld willen ze de zieken begeleiden, het publiek informeren en een luisterend oor bieden om concrete oplossingen voor hun problemen aan te brengen.

Misschien zal uw geheugen intact blijven en zal u het digitale materiaal later niet nodig hebben om uw geliefden eraan te herinneren wie u was. Maar dankzij Memorepair kan u mensen steunen voor wie dat wel nodig is. Surf dus op deze Wereld Alzheimer Dag naar Memorepair.be, laat er voor 40 euro uw herinneringen digitaliseren, en strijd mee tegen de spinnenwebben die ons allemaal te pakken kunnen krijgen.