Vandaag brengt de Britse krant The Guardian een heel lovende besprekingvan een nieuwe biografie van Mohammad Mossadegh door Christopher de Bellaigue: Patriot of Persia. Muhammad Mossadegh and a very British coup. Mohammad Mossadegh was de democratisch verkozen eerste minister van Iran die in 1953 werd afgezet door een Brits-Amerikaanse coup, omdat hij de Iraanse olie-industrie wilde nationaliseren. Voor de shah was de populariteit van volksheld Mossadegh een bedreiging, en de Britten en Amerikanen vonden het maar niets dat de man het lef had om de Iraanse olie-industrie te nationaliseren en dus hun invloed in Iran aanzienlijk terug te dringen. Met ‘Operatie Ajax’ werd de regering-Mossadegh omvergeworpen ten voordele van de pro-westerse shah. Die gaf meteen 40 procent van de olie in handen van Amerikaanse oliemaatschappijen. Operatie Ajax was een keerpunt in de Iraanse geschiedenis: het zette een punt achter een democratisch proces dat onder Mossadegh op gang was gekomen en leidde mede tot de beruchte leuze ‘dood aan Amerika’.
Een mooi citaat uit de recensie: “De Bellaigue is careful not to make crass comparisons, but this is nonetheless a timely book. Whenever a British or American politician chastises President Ahmadinejad for his nuclear programme, and talks of “carrot and stick”, even Iranians who loathe the current government, and disagree with its nuclear policy, recall Mossadegh and Churchill. It raises a disturbing question: will our current objection to Iran having a nuclear weapon one day look like Britain’s 1950s horror at the idea that Iranian oil might belong to the Iranians and not to us? There are many reasons why not – but if you don’t ask the question, you cannot understand the current Iranian government’s negotiating strategy and rhetoric.”